News

Ȧ hefa möł kontakt myter hasryd cy derława kon śłȧht ufa gyzunda ȧjfłisa. S’bȧdȧn wȧjzt oü, do s’ferbrȧta zih fur hasryd ej ferbunda mytum społećnikja oüsśłisa. Ȧ hefa möł kontakt myter hasryd cy derława kon oü ȧ straha maha ȧn negatywnikj s’zoüwerbyśeca ȧjfłisa. Undyn Wymysiöejyn der kontakt myter hasryd ej ferbunda mytum śłȧjhtera psyhiśa gyzunda, nawet nö dam wi mȧ cüśoüt yn andyn öeta fur dyskryminȧcyj, wi dos mytmha dy łoüt fun klingrüpa, dos hȧst ołys ȧs cy ȧ menć höt ander dyskryminȧcyj mytgymaht, cy ny. Im dy Wymysiöejyn mejer möł bygȧnta yr hasryd, y dam wün śtȧkjer dy ocȧha fur depresyj ȧn oü gryser wiöe dy troürikkȧjt.
Füśnanśtand, dos, wo fu dam roüskymt ȧn dy prȧktyśa rekömendȧcyja cym ȧtkȧntün yr stygmȧtyzȧcyj fun klingrüpa wiöda gypublicjyt ym ȧntystygmȧtyzȧcyjnikja pakiet „Klinfelkjyn ȧn jyr śpröha ym kryzys ȧtkȧn“, wo‘ȧ roüskymt fum badȧn, wo wiöe diöhgyfüt yn jün 2018-2020 undyn Kȧśüba, Łemkja, Śłyzyn ȧn Wymysiöejyn. Fu piöer jür höt ȧ grüp fun łoüt, wo zy zȧjn ferbunda mytum uniwersytetyśa Centrum fum Angażjyta Bȧdȧn fum Kultürwetercijung (Tȧl „Artes Liberales“ UW) hon ym projekt „Śpröhȧntidotum“ („Language as a Cure”/LCure), mytum Centrum fum Badȧn fum Byfürütȧla (Tȧl fu Psyhologyj UW), badȧt dos, wi dy dyskryminȧcyj fun etnyśa klinfelkjyn ȧn migranta fłus jyr gyzunda ȧn gütśtejn ȧj, oü wi dos wo zy hon gywuna fum byhałda fu jyn śpröha ȧn jyr śtiöekja etnyśa cügyhjynśpjyn. Der łecty etap bytrof dy betkrankytcȧjt.
Wer hon ufgynuma, do dos bihła kon zȧjn gyłaza fun ferśidnikja łazyn: di, wo maha rȧht ȧn regjyraninstytucyja, edukȧcyjinstytucyja, hjyzikja regjyrana ȧn orgȧnizȧcyja, żurnȧlista, śiłyn, śtüdanta ȧn aktywista. Oły kynwer yr dyskryminȧcyj ȧn stygmȧtyzȧcyj ȧtkȧntün.
__________________________________
Częsty kontakt z mową nienawiści może odbijać się na zdrowiu osób, które są na nią wystawione. Badania wskazują też, że rozprzestrzenianie się mowy nienawiści jest związane ze społecznym wykluczeniem. Częste spotykanie się z mową nienawiści może również wywoływać poczucie lęku oraz negatywnie odbijać się na samoocenie. Wśród Wilamowian kontakt z mową nienawiści wiązał się z gorszym zdrowiem psychicznym, nawet po uwzględnieniu innych form dyskryminacji, jakich doświadczają osoby z grup mniejszościowych, tj. niezależnie od tego, czy dana osoba doświadczyła innych form dyskryminacji, czy też nie. Im częściej Wilamowianie spotykali się z mową nienawiści, tym silniejsze były u nich objawy depresji oraz tym gorszy nastrój.
Stan badań, wnioski i praktyczne rekomendacje dotyczące przeciwdziałania stygmatyzacji grup mniejszościowych opublikowane zostały w pakiecie antystygmatyzacyjnym „Mniejszości i ich języki wobec kryzysu”, będącym wynikiem badań prowadzonych w latach 2018-2020 w społecznościach Kaszubów, Łemków, Ślązaków i Wilamowian. W ramach projektu „Językowe antidotum” („Language as a Cure”/LCure) od kilku lat grupa osób związanych z uniwersyteckim Centrum Zaangażowanych Badań Nad Ciągłością Kulturową (Wydział „Artes Liberales” UW), we współpracy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami (Wydział Psychologii UW), badała zarówno wpływ dyskryminacji doświadczanej przez mniejszości etniczne i migrantów na zdrowie i dobrostan, jak i korzyści płynące z zachowania rdzennych języków oraz silnej tożsamości etnicznej. Ostatni etap dotyczył okresu pandemii.
Z założenia książka skierowana jest do szerokiego grona odbiorców: prawodawców i instytucji rządowych, instytucji edukacyjnych, samorządów, organizacji lokalnych, dziennikarzy, nauczycieli, studentów i aktywistów. Wszyscy możemy przeciwdziałać dyskryminacji i stygmatyzacji.